قدس آنلاین-گروه استان ها: این ماه از دیرباز، حال و هوای ویژه‌ای برای مردم این مرزوبوم به ارمغان آورده و در شهرهای مختلف آداب‌ورسوم گوناگونی برگزارشده است.
تا چند دهه قبل، ماه رمضان برای مردم ایران شبیه نوروز بود. با آداب‌ورسوم خاصی که از آخرین روزهای شعبان شروع می‌شد و تا وقتی نقاره‌چی عید فطر را اعلام می‌کرد، ادامه داشت.
مشهور است که در تهران قدیم، روشنایی معابر تنها تا دو ساعت پس از غروب آفتاب ادامه داشت و پس‌ازآن، با نواختن گزمه‌های حکومتی بر طبل‌هایشان، شهر نیز در کام خاموشی فرومی‌رفت.
به میمنت از راه رسیدن رمضان اما، نه‌تنها عبورومرور بعد از غروب آفتاب قطع نمی‌شد و تا طلیعه صبح ادامه می‌یافت، که شهر نیز تا سپیده‌دم روشن می‌ماند و تاریکی را جواب می‌کرد.
دوختن کیسه مراد در شاهرود
آیین دوختن کیسه مراد در مساجد قدیمی شاهرود یکی از آیین‌های قدیمی این منطقه است که بانوان متدین و روزه‌دار این شهرستان با سوزن زدن به کیسه مراد، حاجت یک سال خود را از خالق یکتا طلب می‌کردند.
سحر خوانی قم
سحر خوانی یکی از سنت‌های رایج بود که به دلیل نبود وسایل ارتباطی درگذشته رواج داشت و برخی از مردم وظیفه اجرای آن را بر عهده داشتند.
در این مراسم برخی از افراد قبل از سحر با طبل و آواز در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر حرکت می‌کردند تا مردم از خواب بیدار شوند.برخی سحر خوان‌ها به بالای گلدسته‌های حرم می‌رفتند و سحر خوانی می‌کردند و صدای آن‌ها در نقاط مختلف شهر قم می‌پیچید.
سنت «کاسمسا» در لرستان
ماه رمضان در اقصی نقاط لرستان مملو از آداب‌ورسومی است که البته امروزه تنها در برخی از روستاهای استان برگزار می‌شوند و تنها یادگاری شیرین به‌جامانده از روزهایی است که گویا فاصله زمینیان باخدا تنها چند قدم بوده است.
یکی از آداب کهن لرستان سنت «کاسمسا»است، مطابق این سنت هر خانواده‌ای مقداری از غذای افطار خود را برای همسایگان می‌برد و همسایه نیز مقداری از غذای افطار خود را در ظرف غذایی که با آن برایش غذا آورده‌اند می‌ریزد و پس می‌فرستد.
«شوخوانی» در کویر
یکی از این آئینی مراسم که هنوز نیز در برخی از روستاهای استان خراسان جنوبی انجام می‌شود مراسم شب خوانی یا به‌اصطلاح مردم استان« شوخوانی» است.
ماه مبارک رمضان بوی صمیمیت می‌دهد و از دیرباز، حال و هوای ویژه‌ای برای مردم این مرزوبوم به ارمغان آورده و در شهرهای مختلف با آداب‌ورسوم گوناگونی همراه استدر این مراسم، اشعار و دعاهایی در پشت‌بام مساجد یا منازل یکی از افراد محله توسط فردی خوش‌صدا خوانده می‌شد تا مردم را به سحرخیزی و سحری خوری دعوت کند.
در این مراسم برخی از مردان مو من و خوش‌صدا پس از نیمه‌شب به بالای بام خانه خود می‌رفتند و با صدای بلند به خواندن ادعیه و اشعار مذهبی می‌پرداختند. شب خوانی معمولاً در سه نوبت انجام می‌گرفت که هرکدام نمودار وقتی از سحرگاهان بود.
«کلوخ‌اندازان» اصفهان
هنوز که هنوز است رسم «کلوخ‌اندازان» در پیش از ماه مبارک رمضان در برخی شهرستان‌های استان اصفهان جلوه خاص رمضانی دارد و خانواده‌های ایرانی روز پیش از آغاز این ماه را با دور یکدیگر جمع شدن و جشن گرفتن با خوراکی‌های متنوع سپری می‌کنند.
گرچه امروزه شیوه‌های مختلف و سنتی بیدار کردن مردم برای سحری خوردن همچون استفاده از نقاره، طبل و شیپور، صدای توپ و سحری خوانی بر بام منازل رواج ندارد اما هنوز در محله‌های قدیمی اصفهان دق‌الباب درب منزل همسایه‌ها برای بیدار کردن سحر همانند گذشته یکی از آداب زیبای سحر است.
«علم شمشیری» در هرمزگان
در ۱۹ ماه مبارک رمضان مراسم «علم شمشیری» که از قدمت نهصد ساله برخوردار است برگزار می‌شود این مراسم نشان از آن دارد که شیعه از دیرباز در جزیره قشم سکونت داشته و شیعیان قشمی جزء اولین کسانی هستند که ساختار شهری قشم را به وجود آورده‌اند.
در این مراسم کهن شیعیان قشمی علم شمشیری را با پای پیاده از شهر قشم به روستای حمیری در ۱۲ کیلومتری قشم می‌برند و غروب همان روز قبل از اذان مغرب بازمی‌گردانند.
پخت «کولیره»
زنان کرد طبق آیین دیرینه‌شان نوعی نان ویژه و محلی برای شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان می‌پزند که به آن کولیره می‌گویند و بعد از پخت، آن را بین همسایگان و اهالی محل تقسیم می‌کنند که البته هنوز این آئین در بخشی از مناطق استان وجود دارد.
بیشتر خانواده‌های طبقه متوسط و بالای کردستان این نان را در تعداد زیاد پخت می‌کردند و میان مردم محل یا افراد نیازمند توزیع می‌کردند به‌طوری که در روز ۲۶ و ۲۷ ماه رمضان، تقریباً تمام خانواده‌های استان کردستان افطاری‌شان کولیره و ماست بود.
«هَمچه کاسه» در البرز
«هَمچه کاسه» در البرز تجلی فرهنگ همسایه داری است تا مردم البرز در ۳۰ روز ماه مبارک رمضان شیر برنج، فرنی، حلوا و آش سفره افطاری خود را به یکدیگر تقدیم کنند و اجرای این آیین سبب نزدیکی دل‌های همسایگان شود.
این مراسم از گذشته در ماه رمضان رسم بوده و ممکن است در ۳۰ روز ماه مبارک برگزار شود.در این مراسم، همسایگان معمولاً شیر برنج، فرنی، حلوا و آش را به یکدیگر تقدیم می‌کنند که این امر سبب نزدیکی دل‌ها می‌شود.
«قابخالما» در ارومیه
مردم استان آذربایجان غربی با آیینی تحت آیین«قابخالما» یعنی با روزه‌داری ۱۰ الی سه روز مانده به ماه مبارک رمضان به پیشواز ماه میهمانی خداوند می‌روند و نگاه کردن به آیینه و فرستادن صلوات بر محمد (ص) و آل محمد بعد از رؤیت هلال ماه هنوز هم به‌عنوان یک رسم در بین پیرمردان مناطق روستایی استان، مرسوم است.
این عادت بر این اعتقاد مبتنی است که باید در ماه رمضان دل مو من همچون آیینه صاف و روشن باشد و از ناپاکی‌ها صیقل یابد، پیرمردان برای این منظور همواره آیینه کوچکی در درون جیب خود داشتند و بعدازاینکه خود به رؤیت آئینهِ می پرداختند، با فرستادن صلوات چندین بار آیینه را به دور خود و اهل خانواده می‌چرخاندند.
نظر شما